Kun jij je jezelf en je website voorstellen? Ik ben Anne van de Beek, 33 jaar oud en ik woon samen met mijn twee katten in Utrecht. Alweer zo’n veertien jaar geleden kreeg ik de diagnose autismespectrumstoornis. Aangezien ik iemand ben die graag schrijft, begon ik vrijwel meteen te schrijven over mijn ervaringen. Eerst nog in een soort dagboekvorm, maar het werd steeds professioneler, tot ik vijf jaar geleden mijn bedrijf en de website a-typist.nl startte. Nu schrijf ik algemener; bijvoorbeeld over de representatie van autisme in films en series. Ik ben namelijk opgeleid als film- en televisiewetenschapper en samen met mijn ervaringen, kan ik films en series waar een personage met autisme in zit analyseren.
Waarom ben jij de website www.a-typist.nl begonnen en wat wil je hiermee bereiken? Ik wilde een eigen plekje creëren op het internet waar ik mijn stem kon laten horen, en die van andere autistische mensen. Waar de autistische stem het belangrijkst is, en niet af en toe mag komen opdraven om wat ervaring toe te voegen aan het verder neurotypische geluid. Ik hoop met mijn website bij te dragen aan een breder beeld van autisme.
Op je website staat de quote: A-typist brengt autisme genuanceerd in beeld, en vindt het wel inclusivitijd. Wat wil je hiermee zeggen? Ik ben goed in alle kanten van een situatie zien. Dat brengt me soms ook in de problemen, omdat mijn eigen standpunt dan niet altijd duidelijk is en ik niet altijd goed voor mezelf kan opkomen, maar het is ook mijn kracht: ik ben in staat om overstijgend te schrijven over autisme, en om ook ervaringen van andere mensen mee te nemen in wat ik schrijf. Inclusivitijd is natuurlijk een mooie woordspeling van inclusiviteit en tijd. Er is veel aandacht geweest voor autisme de laatste jaren. Bijna iedereen heeft er wel een beeld van. Maar nu is het tijd voor acceptatie, en om autistische mensen écht mee te laten draaien in de maatschappij.
Wat vindt jij het leukste/mooiste aan autisme en wat heeft het jou gebracht? Het leukste vind ik dat ik heel erg op kan gaan in een bepaald onderwerp. Zo heb ik mezelf een hoop geleerd, bijvoorbeeld om te fotograferen, ukelele te spelen en mijn eigen website te onderhouden. Vroeger kon ik bloemen- en roofvogelsoorten herkennen, maar die kennis ben ik kwijt. Dat ik zo op kan gaan in een bepaald onderwerp brengt me dat ik me goed kan vermaken in mijn eentje, en dat is nodig, omdat ik vaak alleen thuiszit om bij te komen van alle prikkels.
Logische vervolgvraag: en het lastigste? En hoe beperkt jou dat? Het lastigste vind ik toch het contact met andere mensen. De hele tijd het gevoel hebben dat ik niet écht verbinding kan maken. Daardoor voel ik me vaak eenzaam. Ik zou zo graag een sociaal leven willen hebben, maar tegelijkertijd kan dat helemaal niet door alle prikkels die daarbij komen kijken en de energie die dat kost.
Wat is volgens jou het grootste verschil tussen vrouwen met autisme en mannen met autisme? Hoe kunnen wij (de ouders, hulpverleners, scholen etc.) daar beter mee omgaan / signaleren? Ik zou graag willen dat we op den duur dat verschil niet meer hoeven maken. Omdat we dan gewoon zo veel weten over autisme, dat het niet meer nodig is om er bij vrouwen beter op te letten. Er zijn ook mannen met een meer ‘vrouwelijke’ variant van autisme, en andersom. Daarnaast bestaan er ook non-binaire mensen, en die kunnen door deze verdeling tegen problemen aanlopen in de diagnostiek. Dus ik hoop dat we uiteindelijk het onderscheid niet meer hoeven te maken, maar vooralsnog is er nog steeds minder bekend over vrouwen met autisme, waardoor er nog wat extra aandacht voor nodig is.
Het grootste verschil (over het algemeen, geldt natuurlijk niet voor iedereen) ligt ‘m denk ik in het kunnen/willen camoufleren van je autisme. Bij vrouwen moet je veel dieper doorvragen om tot achterliggende problemen te komen. Een vrouw kan bijvoorbeeld wel vrienden hebben, maar misschien is het er maar eentje, of misschien is de vriendschap alleen gebaseerd op een gezamenlijke interesse, of misschien kost die ene vriendschap zoveel energie dat er geen ruimte meer is voor andere dingen. Daar kom je alleen achter als je verder zoekt.
Welk vooroordeel over autisme is volgens jou compleet uit de lucht gegrepen en waarom? En welke klopt er stiekem toch wel een beetje? Dat autistische mensen geen empathie zouden hebben vind ik echt onzin. Natuurlijk er zullen mensen tussen zitten die dat niet of minder hebben, net als in de gehele bevolkingsgroep. Maar over het algemeen hebben autistische mensen wel empathie, al kan het er soms anders uitzien. Dit vooroordeel wordt natuurlijk veel bevestigd op tv, zoals in The Good Doctor, waar de autistische chirurg zich niks aantrekt van feedback van andere mensen.
Dus dat is vaker het geval denk ik: die vooroordelen zijn er omdat mensen ze daadwerkelijk zien (op tv, in hun omgeving, enzovoort), maar vaak zit er iets anders achter, en om dat te weten te komen moet je je echt verdiepen in de persoon met autisme. Dat is wat er vaak aan schort.
Ik ben zelf iemand waarbij het autisme nagenoeg onzichtbaar is. Althans, het is wel zichtbaar, maar mensen weten niet waar ze op moeten letten. Op de meeste mensen kom ik verlegen over, omdat ik weinig oogcontact maak en afwachtend ben in contact, maar dat is hoe mijn autisme eruitziet. Dus ik denk dat autisme stiekem toch een beetje te zien is aan de buitenkant. Grote kanttekening hierbij is dat je natuurlijk nooit op de buitenkant af moet gaan, bijvoorbeeld bij het wel of niet stellen van een diagnose. Maar als ik een groep mensen zie, dan kan ik de autisten er vaak wel tussenuit halen.
Op je website staan regelmatig blogs over boeken, t.v.-series en films over autisme. Wat zijn jouw favorieten/aanraders en waarom? Mijn favoriete serie is The Bridge, omdat bij de vrouwelijke hoofdpersoon het autisme niet per se op de voorgrond staat. Ze heeft ook nog genoeg andere eigenschappen die niks met autisme te maken hebben. Het is een compleet mens, en geen karikatuur.
Mijn favoriete boeken zijn Zondagskind en Zondagsleven, omdat zo levendig beschreven wordt hoe een meisje met autisme de wereld ervaart.
Mijn favoriete film is Mind My Mind, omdat visueel gemaakt wordt wat er in het hoofd van iemand met autisme gebeurt. Vooral het verschil tussen hoe het aan de buitenkant overkomt, en hoe veel moeite er aan de binnenkant in gestoken wordt, heb ik nog niet eerder zo in beeld gebracht zien worden.
Op je website zie ik ook een link naar Steuntje in je rug-kaarten, kun hier iets meer over vertellen? Naast autisme heb ik ook migraine, en ken ik veel chronisch zieke mensen. Ook had ik een aantal mensen in mijn omgeving met (ongeneeslijke) kanker. Ik kwam erachter dat er niet zo veel keuze in kaartjes was voor hen. Een kaartje met ‘beterschap’ is niet aan de orde, want een chronisch ziek iemand wordt niet meer beter. Het leek me dus fijn als er kaartjes kwamen met teksten erop die je kunt sturen in zulke situaties. Ik fotografeer graag en de foto’s voor op de kaarten heb ik dus zelf gemaakt. Inmiddels heb ik meerdere kaartensets te koop via mijn eigen website https://a-typist.nl/winkel/
Als afsluiter: wat is jouw tip aan ons, de moeders / verzorgsters met een kind met autisme? Leer het kind zichzelf te zijn en van zichzelf te houden. Het krijgt waarschijnlijk op zoveel plekken te horen dat hun gedrag afwijkend is. Voor mij is het nog steeds moeilijk om mezelf te omarmen met al mijn beperkingen en talenten. Ik heb altijd de behoefte om me aan te passen, en dat kost bakken met energie.