Kun jij een introductie geven van wie je bent?
Mijn naam is Frouke van Overveld en ik werk nu ruim twee jaar met veel plezier als programma manager bij Stichting Kiem. Daarvoor had ik een eigen coachingspraktijk en werkte ik daarnaast als ervaringsdeskundige trainer bij Stichting Kiem en gaf ik workshops over eetstoornissen op middelbare scholen door het hele land.
Wat doet Stichting Kiem?
Stichting Kiem zet zich in om de impact van eetstoornissen te minimaliseren. De stichting richt zich middels haar kernprogramma’s op kennisbevordering onder naasten, scholen en professionals. Dit doen wij zodat (jonge) mensen die kampen met een eetstoornis en hun naasten weer vooruit kunnen. Ook heeft Stichting Kiem het doel om het eetstoornissen-werkveld te versterken en te verbinden. Daarnaast willen we bewustwording in de samenleving vergroten over de ernst en de omvang van eetstoornissen. En tenslotte willen we het werkveld, patiënten en naasten van goede en inhoudelijke informatie te voorzien over eetstoornissen.
Waarom is Stichting Kiem opgericht?
Eetstoornissen zijn in Nederland een onderschat probleem en smoren levens in de kiem. Vele meisjes en vrouwen en ook jongens en mannen van wie je het niet direct zou vermoeden, lopen er mee rond.
Een eetstoornis is een psychische aandoening. Vaak bieden eetstoornissen mensen een gevoel van ‘controle en veiligheid’. Daardoor houden ze deze liever verborgen en vinden ze het eng om de ziekte los te laten. Met als gevolg dat eetstoornissen voor buitenstaanders niet één, twee, drie te herkennen zijn en het lang duurt voordat de behandeling ervan kan starten. Dit verergert de duur en complexiteit van de ziekte. Stichting Kiem is opgericht om meer bekendheid te geven aan eetstoornissen, om professionals te helpen sneller een eetstoornis te signaleren, om opvoeders ondersteuning van ervaringsdeskundigen te geven en om middelbare scholieren te leren sneller hun zorgen te delen als ze ergens mee zitten of wanneer ze zich zorgen maken om iemand anders. Stichting Kiem werkt met ervaringsdeskundige trainers en vrijwilligers. Wij leiden hen zelf op via onze Kiem Academie. Het feit dat je als ouder van een kind met een eetstoornis wordt ondersteund door iemand die hetzelfde heeft meegemaakt als jij, biedt hoop. Want als ouder zie je iemand die is hersteld van deze aandoening in levenden lijve voor je!
Hoe belangrijk is het om meer bewustzijn te creëren over eetstoornissen?
Het taboe rondom eetstoornissen is groot. Tegelijkertijd zijn de gevolgen ervan niet onschuldig; een eetstoornis gaat vaak samen met andere psychische stoornissen en het komt voor dat mensen aan een eetstoornis overlijden. Anorexia Nervosa is de meest bekende eetstoornis. Deze ziekte kan al op heel jonge leeftijd ontstaan. Er bestaan ook andere eetstoornissen, zoals Boulimia Nervosa en Eetbuienstoornis. Het is belangrijk om ze in een vroeg stadium te herkennen en te behandelen. Een ogenschijnlijk onschuldige vorm kan zomaar doorslaan naar een ernstigere variant. De gevolgen van een eetstoornis treffen ook niet alleen de patiënten zelf, maar ze kunnen gezinnen compleet ontwrichten.
Wat kunnen jullie betekenen met de bijeenkomsten voor ouders?
De ouderbijeenkomsten worden altijd gegeven door een twee mensen: iemand die zelf hersteld is van een eetstoornis, en iemand van wie het kind hersteld is van een eetstoornis. Deze ervaringsdeskundigen kunnen de eetstoornis dus belichten vanuit het perspectief van het kind en vanuit het perspectief van de ouder.
Aan bod komen de volgende thema's:
· Contact maken
· Leren over de eetstoornis
· Onderscheid maken tussen de eetstoornis en mijn kind
· Emoties (h)erkennen
· Omgeving betrekken en hulp inzetten
· Liefdevol begrenzen
Wat het programma nou echt betekent voor opvoeders kan ik het beste weergeven aan de hand van een quote van een ouder die onlangs het programma ‘Eerste Hulp Bij Eetstoornissen’ (EHBE) heeft gevolgd:
“Ik heb deelname als heel waardevol ervaren. Ik moet eerlijk zeggen dat ik alle theorie al via andere wegen tot me had genomen maar het lukte nog niet goed om dit met mijn partner te delen. Deze bijeenkomsten hebben ervoor gezorgd dat we op dezelfde pagina zitten en er dus ook beter over kunnen praten. Dat is heel fijn. Wat ik ook een meerwaarde vond waren de ervaringsverhalen gelinkt aan de theorie. Hoe het echt is of was, dat haal je toch niet helemaal uit een boek. Wat betreft negatieve gevoelens, die had ik en heb ik nog steeds. Ook omdat door je door de training en de ervaringen van anderen met je neus op de feiten wordt gedrukt dat dit de situatie is waar ik mee hebt te dealen. Heel veel dank voor jullie inzet en toewijding! Het is moeilijk in woorden uit te drukken hoe waardevol dit is geweest. Dus dank, dank, dank!”
Wat voor trainingen bieden jullie aan zorgprofessionals?
We geven trainingen voor verschillende zorgprofessionals: voor huisartsen, diëtisten, schoolartsen, jeugdzorgmedewerkers, enzovoorts. We leren hen hoe zij vroegtijdig signalen van een (beginnende) eetstoornis kunnen zien bij kinderen en jongeren. We vertellen hen ook wat zij kunnen doen om dit bespreekbaar te maken en iemand te stimuleren om hulp te zoeken. Dit doen we niet alleen voor zorgprofessionals maar ook in het onderwijs: voor docenten, mentoren, zorgcoördinatoren, enzovoorts. In de trainingen behandelen we onder andere basiskennis over de vele verschillende eetstoornissen en hoe zij kunnen ontstaan. Zo komt ook het signaleringsmodel aan bod: wat zijn concrete signalen vanuit persoonlijkheidskenmerken, triggers en overtuigingen? We leren de professionals hoe ze het gesprek aan kunnen gaan met het kind, de jongeren of de ouders aan de hand van het motivatiefasenmodel. We houden het natuurlijk niet alleen bij de theorie, we gaan ook meteen oefenen in rollenspellen. Uiteraard komen ook de do's & don'ts aan bod: wat kun je wel en vooral niet zeggen tegen iemand die worstelt met verstoord eetgedrag of lichaamsbeeld.
Stichting Kiem bestaat inmiddels 4 jaar. Merk je dat sindsdien de stichting impact heeft gemaakt?
Sinds de oprichting zijn we online gevonden door bijna 190.000 gebruikers, wat een indrukwekkend aantal is. Dat benadrukt ook de ernst van de eetstoornissenproblematiek. Via het programma "Eerste Hulp Bij Eetstoornissen" (EHBE) hebben inmiddels meer dan 1200 ouders online een training gevolgd over hoe om te gaan met een kind met een eetstoornis. Meer dan 12.500 middelbare scholieren hebben sinds de start van Stichting Kiem deelgenomen aan de workshops. Daarnaast hebben ruim 1900 zorgprofessionals (zoals huisartsen in opleiding, sociaalpsychologisch verpleegkundigen, diëtisten, etc.) een training gevolgd in het herkennen van (beginnende) eetstoornissen en het begeleiden van personen met een eetstoornis. Het bereik van onze programma’s neemt dus duidelijk toe, en daarnaast ligt er nog veel werk in het verschiet voor de komende jaren.
Wat vind jij het leukste aan jouw werk als programma manager en wat heeft het jou gebracht?
Mijn werk is heel veelzijdig en tegelijk ook heel inhoudelijk. Ik ben eindverantwoordelijk voor de inhoud en het doorontwikkelingen van alle programma's van Stichting Kiem. Op dit moment ben ik samen met mijn team bijvoorbeeld bezig om meer informatie in de trainingen te verwerken rondom de impact van social media op eetstoornissen. Dat is een uitdaging, want als er informatie bij komt, moet er ook weer ergens informatie weg: een training duurt tenslotte maar een dagdeel. We onderzoeken daarom de mogelijkheden voor het organiseren van webinars over specifieke thema's, als aanvulling op de trainingen. Daarvoor ben ik altijd op zoek naar en in contact met andere experts en zorgprofessionals uit het werkveld. Dat vind ik heerlijk! Het geeft mij ook weer veel nieuwe kennis en inzichten over eetstoornissen en soms zelfs over mijn eigen eetstoornis, waar ik gelukkig al ruim veertien jaar van hersteld ben.
Waar word jij blij van of krijg je energie van?
Voor mij is het ook belangrijk om in verbinding te blijven met de deelnemers van onze programma's. Ik word er heel blij van om te horen wat onze programma's de naaste, de professional of de leerling gebracht heeft. Zo keek ik laatst mee bij een training van Stichting Kiem voor huisartsen in opleiding en toen hoorde ik deelnemer zeggen “Ik denk dat ik afgelopen twee weken drie mensen met een beginnende eetstoornis weer weg heb gestuurd, maar nu ik deze training heb gevolgd, ga ik ze morgen bellen en opnieuw uitnodigen in de huisartsenpraktijk om ze verder te helpen”. Nou, daar krijg ik dan zo'n energie van!
Als afsluiter: wat is jouw tip aan ons, ouders van een kind met een ondersteuningsbehoefte?
Zorg goed voor jezelf. Als jij goed voor jezelf zorgt, dan kun je je kind veel beter de steun en veiligheid bieden die het nodig heeft. Veel ouders die we bij Stichting Kiem ontmoeten, stappen vrijwel direct in de reddersrol of stellen zichzelf op als hulpverlener van hun kind. Dat is logisch, want de gezondheid van je kind gaat je aan het hart. Maar je kind heeft vooral een ouder nodig die er voor hem of haar is en die veiligheid en stabiliteit kan bieden. Daarmee kun je je kind echt helpen. We zeggen soms letterlijk tegen ouders: als jij een weekend weg gaat met je vriendinnen, dan is dat ook goed voor je kind. Niet alleen voor je eigen ontspanning, maar je geeft ook het signaal af aan je kind dat zelfzorg voor iedereen belangrijk is.
Voor meer informatie kijk op de website van Stichting Kiem https://stichtingkiem.nl/