Mbo-opleidingen weren leerlingen met een beperking
Jaarlijks worden tientallen studenten met psychische of lichamelijke beperkingen niet toegelaten tot een mbo-opleiding. Zorgstudenten die wel zijn aangenomen, krijgen lang niet altijd de ondersteuning die ze nodig hebben. Dit blijkt uit een rondvraag van de Volkskrant onder studenten, ouders, juristen en andere betrokkenen.
Noodgedwongen thuis studeren
Vorig jaar verving het zogeheten passend onderwijs het systeem van leerlinggebonden budgetten - of 'rugzakjes' - waaruit tot dan toe speciale zorg werd gefinancierd. Sindsdien ontvangen de scholen de budgetten voor zorgleerlingen en zijn zij verantwoordelijk voor ondersteuning.
Kinderombudsman Marc Dullaert uitte onlangs forse kritiek op de 'overhaaste' invoering van passend onderwijs in het basis- en voortgezet onderwijs. Ook uit het mbo klinken verontrustende signalen, zegt Dullaert. 'Van verschillende kanten hoorde ik dat jongeren met leerproblemen geen goede begeleiding krijgen. Wat ontbreekt is gerichte, persoonlijke aandacht: een jongere wordt niet aangesproken op wat hij of zij kan.'
Ook Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) signaleert dat het niet overal goed gaat. Er kwamen dit kalenderjaar 188 klachten binnen die direct of indirect met passend onderwijs te maken hadden. 53 gingen er over gebrekkige begeleiding van zorgstudenten, de rest over leerlingen die om uiteenlopende redenen niet voor een opleiding werden aangenomen of over de strenge intakeprocedure.
Wat ontbreekt is gerichte, persoonlijke aandacht: een jongere wordt niet aangesproken op wat hij of zij kan
Verzwijgen
Een blind meisje werd geweigerd bij een opleiding juridische dienstverlening uit vrees dat zij meer hulp nodig zou hebben dan de school kan bieden
Jeroen Veltheer, oprichter van het Netwerk Ouderinitiatieven en vader van een dochter die aanspraak maakt op passend onderwijs, heeft 'sterk de indruk dat er in het mbo nauwelijks iets aan passend onderwijs gedaan wordt'. Zijn organisatie verzamelde deze zomer twintig verhalen van kinderen die vanwege een beperking niet werden aangenomen op een mbo-opleiding.
Eén van de verhalen betreft een meisje dat door een hersentumor bijna blind werd. Ze werd geweigerd bij een opleiding juridische dienstverlening uit vrees dat zij meer hulp nodig zou hebben dan de school kan bieden. Andere studenten werden wel aangenomen, maar krijgen niet de zorg die bij de intake is beloofd, zegt JOB-bestuurslid Aleksandr Stommels. 'Vervolgens moeten die studenten alsnog van school af.' Ook hoort hij geluiden van jongeren en ouders die problemen verzwijgen uit angst niet te worden aangenomen.
Beroep
Soms blijkt dat jongeren, ook die met een beperking, irreële verwachtingen hebben
De MBO Raad weerspreekt dat er onduidelijkheid is over de zorgplicht van scholen. 'Zij moeten jongeren in opleidingen plaatsen die passen bij hun talenten en de meeste kansen bieden op een diploma en een passende plek op de arbeidsmarkt', zegt een woordvoerster. Dat betekent volgens haar dat niet iedereen kan worden aangenomen. 'Soms blijkt dat jongeren, ook die met een beperking, irreële verwachtingen hebben. Als bij de intake blijkt dat de mogelijkheden in het gekozen beroep te beperkt zijn, bieden ze deze jongere een alternatief.'
Het ministerie zegt zich niet te herkennen in het beeld dat scholen geen werk maken van passend onderwijs. 'Maar er is altijd ruimte voor verdere verbetering', laat minister Jet Bussemaker via haar woordvoerster weten. De minister wil dat scholen ouders daarom meer betrekken als wordt afgesproken wat een student nodig heeft om een opleiding tot een goed einde te brengen. Ook werkt zij aan een wet die studenten het recht geeft om te worden toegelaten tot een mbo-opleiding. 'Het is onaanvaardbaar als jongeren om onduidelijke redenen niet aan een opleiding kunnen beginnen.'